เพลงแขกสายเถานี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพระนิพนธ์เป็นเพลงเถา จากเพลงแขกโหม่งสองชั้นของเก่า เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๑ แต่ได้ทรงเพิ่มสร้อยเข้าไปในท่อนที่ ๒ ทำให้เพลงมีความไพเราะงดงามชวนฟังมากขึ้น เพลงนี้เดิมทรงไว้สำหรับบรรเลงด้วยแตรวงก่อน จากนั้นจึงทรงพระนิพนธ์ปรับทางให้เหมาะกับวงปี่พาทย์นับเป็นเพลงไพเราะที่แพร่หลายมากคู่กับเพลงแขกมอญบางขุนพรหมเถา